SORU 1: UZMAN GÖRÜŞÜ HANGİ AMAÇLA KULLANILIR?
Malpraktis davalarında, tıbbi hataların varlığının belirlenmesi ve anlaşılabilmesi için uzman görüşü, bilimsel bir delil olarak önemli bir rol oynar. Uzman görüşü mahkemenin atadığı bilirkişi incelemesinden ayrı bir görüş olup, uygulamada uzman mütalaası olarak da bilinir. Tıbbi süreçlerin karmaşıklığı ve uzmanlık gerektirmesi nedeniyle, yargı makamları ve taraflar, tıbbi zeminde gerekli açıklamaları yapabilmek için uzman görüşüne başvururlar. Bu görüş, mahkemeye tıbbî uygulamaların yeterliliği ve sonuçları hakkında objektif bilgi sunar. Böylece, davada tıbbi hataların olup olmadığını, bunların hastaya nasıl zarar verdiğini ve bu hataların sorumluluğunun kimde olduğunu belirlemek amaçlanır. Bu nedenle uzman görüşü hem savunma hem de iddia aşamasında kullanılabilir. Yani, hem doktorlar hem de hasta veya hasta yakınları, tıbbi hataların ortaya konulması ve tıbbi standartların ne şekilde ihlal edildiğini açıklığa kavuşturulması için uzman görüşüne başvurabilir.
Uzman görüşü, Türk Hukukunda özellikle CMK (Ceza Muhakemeleri Kanunu) ve HMK (Hukuk Muhakemeleri Kanunu) çerçevesinde yasal dayanağa sahiptir. HMK'nın 266. maddesi, uzmanların davalarda nasıl görev alacaklarını ve görüş bildireceklerini düzenler. Uzman görüşü, dava konusu tıbbi ve teknik meselelerin anlaşılabilmesi için takdiri bir delildir. Mahkeme, uzmanlardan alınan görüşlere ve dosyadaki bilirkişi raporlarına dayanarak, sağlık profesyonelinin davranışının malpraktis olup olmadığına karar verecektir.
Uzman görüşünü, davanın konusu ile ilgili alanda eğitim almış ve deneyimi olan tıp uzmanları verir. Örneğin, bir cerrahi hata veya yanlış tedavi nedeniyle açılan davada, cerrahiden veya ilgili branştan uzman bir doktor görüş verir. Uzman, ilgili tıbbi konuda deneyimi olan, alanında yüksek lisans veya uzmanlık eğitimine sahip bir kişi olmalıdır.
Cerrahi konularda ilgili branştan bir cerrah uzman görüşü verirken, adli tıp alanını ilgilendiren alanlarda adli tıp uzmanı hekimler de uzman görüşü verebilir. Bazen birden fazla hekimden oluşan bir heyet oluşturulabilir.
Uzman görüşü, dava sürecinde mahkemeye, tıbbi süreçlerle ilgili anlaşılması güç konularda rehberlik eder. Eğer doktorun ya da sağlık çalışanının tıbbi hata içeren bir eylemde bulunup bulunmadığı tartışmalıysa, uzman görüşü bu durumu tıbbi bilimsel zeminde değerlendirir. Uzman, tedavi veya işlemde standartlara uyulup uyulmadığını, hatanın ne zaman ve nasıl meydana geldiğini, bu hatanın hastaya ne şekilde zarar verdiğini belirler.
Uzman görüşünün tarafsız ve objektif olması gerekmektedir.
Mahkemeler uzman görüşüne uymakla yükümlü değildir. Uzman görüşü, sunan tarafın takdiri tıbbi bir delili niteliğinde olacaktır.
Uzman görüşü ile mahkemenin aldığı bilirkişi raporları arasında çelişki olması durumda bu çelişkinin giderilmesi hakkaniyetli bir yargılama açısından önem arz eder.
Yargılamanın her aşamasında Uzman Görüşü raporu alınarak mahkemeye delil olarak sunulabilir. Bu nedenle İstinaf ya da Temyiz incelemesi sürecinde de dosyaya ibraz edebilirsiniz. Ancak temel kural uzman görüşü alabilmek için taraflara süre verilemez ve yargılama ertelenemez.
Uzman görüşüne, davada tıbbi bilgi ve deneyim gerektiren durumlarda ihtiyaç duyulur.
Uzman görüşüne dava açmadan önce başvurulabileceği gibi açılmış bir davanın delillerin tartışıldığı aşamalarında sunulabilir.
Bir doktora karşı dava açmadan önce uzman görüşüne başvurulması, kişilerin davada hukuki yararları olup olmadığını da ortaya koyarak, gereksiz iddia ve davaların azalmasına destek olacaktır.
* Tıbbi endikasyon / tıbbi gerekliliğinin olup olmadığı,
*Tüm dünyada kabul edilen standartlar uygun tedavi verilip verilmediği,
*Komplikasyon yönetiminin yapılıp yapılmadığı,
*Aydınlatılmış onam formlarının varlığı ya da yeterliliğinin değerlendirilmesi,
Gibi kısaca malpraktis niteliğinde bir eylem bulunup bulunmadığının tıbbi zeminde değerlendirilmesi için uzman görüşüne başvurulabilir.