Sağlıkta Reklam uygulamaları yasaktır. Yönetmelik de yer alan ilke ve esaslara uyulması kaydıyla sadece “bilgilendirici tanıtım” uygulamaları yapılabilir.
Bu faaliyetlerin genel ahlaka, tıbbi deontolojiye, meslek etiğine ve ilgili yasal düzenlemelere uygun olması gerekmektedir. Bu kapsamda, yalnızca yetkili sağlık meslek mensupları tarafından ve belirli kısıtlamalar çerçevesinde tanıtım yapılabilir.
Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde, şu temel ilkelere uyulması zorunludur;
- Ahlaka ve etik kurallara uygunluk: Tanıtımlar, tıbbi deontoloji ve meslek etiği kurallarına uygun olmalıdır.
- Yetki sınırları: Tanıtım ve bilgilendirme yalnızca konusunda yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılabilir.
- Yanıltıcı içerik yasaktır: Sağlık tesislerinin, hastaları yanıltan, yanlış yönlendiren ya da sağlık açısından tehlikeli olan tanıtımlar yapması yasaktır.
- Bilimsellik: Kanıtlanmamış veya yerleşik tıbbi metotlar hakkında açıklamalar yapılması yasaktır.
- Kişisel verilerin korunması: Tanıtımlar, kişisel sağlık bilgileri ve hasta hakları ihlallerine yol açmamalıdır.
- Haksız rekabet: Sağlık hizmetlerinin üstün olduğunu iddia eden, rekabeti ihlal eden tanıtımlar yapılmamalıdır.
Görsel içerik kullanımı sağlık tanıtımlarında dikkat edilmesi gereken bir husus olup, aşağıdaki kurallar geçerlidir:
- Ahlaka aykırı görseller yasaktır: Görseller, kamu sağlığını tehdit eden veya yanıltıcı nitelikte olmamalıdır.
- Hasta rızası gereklidir: Hastaya ait görsel içerikler kullanılmadan önce, hasta ya da onun yasal temsilcisinin açık rızası alınmalıdır.
- Gerçekçi görseller kullanılmalıdır: Görsellerin gerçeğe aykırı olmaması, yanıltıcı makyaj veya düzenlemeler içermemesi gerekir.
- Görsellerin izinli olarak kullanılması gerekmektedir: Görsel içerikler üzerinde sonradan teknolojik değişiklik veya düzeltme yapılması yasaktır.
İnternet ve sosyal medya üzerinden yapılan tanıtımlar da belirli kurallara tabidir. Bu kurallar şu şekilde sayılabilir;
- İçerik doğruluğu denetimi yapılmalıdır: İnternet siteleri ve sosyal medya paylaşımları, belirlenen yasal ilkelere uygun olmalıdır. Tanıtımda kullanılan anahtar kelimeler ve içerikler yanıltıcı olmamalıdır.
- Kişisel veri ihlalinden kaçınılmalıdır: Kişisel veriler korunmalı ve hastaların izni olmadan paylaşım yapılmamalıdır.
- Hasta hakları korunmalıdır: Hasta hakları ön planda tutularak içerik hazırlanmalıdır.
- Yasal izinler: Sosyal sorumluluk projeleri gibi özel kampanyalar öncesinde Bakanlık izni alınmalıdır.
Hekim ve Diş Hekimleri açısından ihlal tespit edilen hekim ve diş hekimlerine idari para cezası uygulanır. Ayrıca, bağlı bulundukları meslek kuruluşuna bildirim yapılır.
Hastane -Tıp Merkezi -Poliklinikler iki kez uyarıldıktan sonra, üçüncü ihlalde birimin faaliyeti üç gün süreyle durdurulur.
Uluslararası Sağlık Turizmi Kuruluşlar para cezası ödemekle birlikte ikinci kez ihlal tespiti halinde faaliyeti bir ay, üçüncü kez tespit edilirse üç ay süreyle durdurulur.
Yetkisiz sağlık hizmeti sunumu söz konusu ise, faaliyet durdurulur ve Savcılığa suç duyurusunda bulunulur.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı tarafından Reklam Kurulu değerlendirmesi ile para cezası verilebilir.
SON KERTEDE; “Bilgilendirici Tanıtım” uygulaması ile “Reklam” uygulaması arasındaki ince bir sınır olup, cezai müeyyide ile karşılaşmamak için bilgilendirici tanıtım uygulamalarınız öncesi bir sağlık hukuku avukatından danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.